Czy wodobrzusze jest wyleczalne?

Wodobrzusze to poważny objaw kliniczny, który może świadczyć o zaawansowanej chorobie wątroby, niewydolności serca lub nowotworze. Choć często zaczyna się niewinnie, jest sygnałem alarmowym poważnego stanu chorobowego organizmu. Warto wiedzieć, jak wygląda wodobrzusze, jakie są objawy wodobrzusza i na czym polega jego leczenie. Wodobrzusze potrafi zmienić codzienne życie, dlatego tak ważna jest szybka reakcja i natychmiastowe wprowadzenie leczenia, które oprócz radzenia sobie z objawami, skupia się na terapii choroby pierwotnej. Dowiedz się, czy wodobrzusze jest wyleczalne.

1. Co to jest wodobrzusze?
2. Wodobrzusze przyczyny
3. Wodobrzusze objawy
4. Diagnostyka wodobrzusza
5. Marskość wątroby a wodobrzusze
6. Czy wodobrzusze jest wyleczalne?
7. Wodobrzusze leczenie
8. Wodobrzusze ile czasu zostało
9. Dieta przy marskości wątroby i wodobrzuszu
10. Wodobrzusze domowe sposoby leczenia
11. Nieleczone wodobrzusze

Co to jest wodobrzusze?

Wodobrzusze to dolegliwość, która charakteryzuje się nagromadzeniem nadmiernej ilości płynu w jamie brzusznej. Puchlina brzuszna, czyli inna nazwa na wodobrzusze, to stan patologiczny, w którym płynu jest ponad fizjologiczną ilość, a norma maksymalna wynosi 150 ml. W normalnych warunkach w jamie brzusznej znajduje się niewielka ilość płynu. Jednak gdy równowaga między produkcją a wchłanianiem płynu zostanie zaburzona, powstaje wodobrzusze. W zależności od ilości nagromadzonego płynu, wodobrzusze może być skategoryzowane jako łagodne, umiarkowane bądź zaawansowane. W klasyfikacji ICD-10 wodobrzusze oznaczone jest kod R18.

Wodobrzusze u dziecka i dorosłego jest objawem związanym z innymi, poważniejszymi schorzeniami. A jak wygląda wodobrzusze? Najbardziej charakterystyczne jest powiększenie obwodu brzucha. Staje się on wtedy napięty i twardy. W przypadku dużej ilości płynu może dochodzić do trudności w oddychaniu, uczucia rozpierania, a także spadku apetytu i masy ciała. Dodatkowo skóra na brzuchu może być błyszcząca, z widocznymi żyłami, a w pozycji leżącej dochodzi do charakterystycznego spłaszczenia okolic pępka.

Wodobrzusze przyczyny

Wodobrzusze może mieć wiele przyczyn, zarówno tych ogólnoustrojowych, jak i miejscowych. Na ogół uważa się, że do wodobrzusza dochodzi w wyniku jednego z poniższych mechanizmów:

• Nadciśnienie – Wzrost ciśnienia w naczyniach żylnych, które odprowadzają krew do narządów jamy brzusznej powoduje przedostawanie się osocza do jamy otrzewnej. Na skutek tej sytuacji może dochodzić do wodobrzusza.
• Zbyt mała ilość białek we krwi – Hipoalbuminemia prowadzi do obniżenia zdolności naczyń krwionośnych do zatrzymywania płynów. Gdy więc w naszej krwi jest zbyt mało albuminy, czyli kluczowego białka, płyn może przedostawać się do jamy brzusznej i powodować wodobrzusze.
• Zwiększona produkcja płynu – Do tego mechanizmu może dojść np. w przebiegu nowotworów rozsądnych w obrębie jamy otrzewnej, np. rak jajnika, rak żołądka. Komórki nowotworowe pobudzają produkcję płynu i jednocześnie mogą upośledzać jego odpływ.
• Upośledzony odpływ płynu – Uszkodzenie lub zatkanie naczyń limfatycznych prowadzi do upośledzenia drenażu chłonki z jamy otrzewnowej.

Wśród najczęstszych przyczyn nadciśnienia wymienia się nadciśnienie wtórne spowodowane przez marskość wątroby, nowotwory, niewydolność serca i infekcje. Marskość wątroby odpowiada za większość przypadków wodobrzusza, ponieważ prowadzi do postępującego uszkodzenia struktury wątroby, włóknienia i zwiększonego oporu przepływu krwi przez jej miąższ. Niezależnie od etiologii, wodobrzusze zawsze świadczy o głębokim zaburzeniu homeostazy organizmu i wymaga dokładnej diagnostyki oraz leczenia ukierunkowanego na chorobę podstawową.

Wodobrzusze alkoholowe

Wodobrzusze alkoholowe to stan, w którym dochodzi do nagromadzenia płynu w jamie brzusznej na skutek długoletniego i przewlekłego spożywania alkoholu. Nadużywanie alkoholu prowadzi do uszkodzenia komórek wątroby i rozwoju marskości, co ma wpływ na wodobrzusze. U osób z alkoholizmem wodobrzusze może pojawić się nagle, nawet przy niewielkich zmianach w miąższu wątroby. Nieleczone postępujące wodobrzusze u alkoholika znacząco pogarsza jakość życia i rokowania.

W wyniku nadużywania alkoholu, który uszkadza różne narządy naszego organizmu dochodzi do zwiększenia ciśnienia w naczyniach krwionośnych wątroby, co powoduje przedostawanie się płynu do jamy otrzewnej. Na skutek tej sytuacji dochodzi do wodobrzusza. Objawy wodobrzusza alkoholowego często współistnieją z żółtaczką, świądem skóry, wyniszczeniem oraz obrzękami kończyn dolnych.

Wodobrzusze nowotworowe

Wodobrzusze nowotworowe jest objawem zaawansowanego stadium choroby onkologicznej i może pojawić się m.in. w przebiegu raka jajnika, otrzewnej, trzustki, wątroby, piersi czy jelita grubego. Jest ono skutkiem naciekania otrzewnej przez komórki nowotworowe, które zaburzają jej funkcję chłonną i powodują nadmierne wydzielanie płynu.

Wodobrzusze objawy

Wodobrzusze objawia się stopniowym lub nagłym powiększeniem obwodu brzucha, które nie jest związane z przyrostem masy ciała, czy wzdęciem. To jeden z najczęstszych i najbardziej widocznych objawów, który często prowadzi pacjentów do lekarza. Jednak objawy wodobrzusza mogą być bardzo różnorodne i zależą m.in. od tempa narastania płynu, jego objętości, a także choroby podstawowej.

Najczęstsze objawy wodobrzusza to:

• Powiększający się obwód brzucha,
• Dyskomfort w obrębie jamy brzusznej,
• Ból brzucha,
• Nudności,
• Uczucie rozpierania i ciężaru w jamie brzusznej,
• Szybsze uczucie sytości i utrata apetytu,
• Osłabienie i ogólne zmęczenie,
• Obrzęk kończyn dolnych.

Wodobrzusze może być objawem wielu chorób, z tego powodu, często towarzyszą mu objawy związane z tymi chorobami. Z tego powodu, przy wodobrzuszu związanym z marskością wątroby mogą występować takie symptomy jak: żółtaczka i świąd skóry. Przy niewydolności serca pojawić może się duszność, obrzęk kończyn dolnych, nykturia, czyli konieczność oddawania moczu w nocy. Natomiast, jeśli do wodobrzusza dochodzi na skutek chorób nowotworowych, współistniejące objawy mogą obejmować bóle brzuch, nudności i wymioty, zmiany w rytmie wypróżnień, utratę masy ciała i zakrzepicę.

Diagnostyka wodobrzusza

Diagnostyka wodobrzusza powinna być kompleksowa, oparta na badaniu fizykalnym, badaniach obrazowych oraz analizie płynu otrzewnowego. Kiedy zgłosić się do lekarza? Do lekarza należy zgłosić się, gdy zauważymy narastanie obwodu brzucha w krótkim czasie. Inne objawy, na które należy zwrócić uwagę to obrzęk kończyn dolnych, słaba tolerancja wysiłku fizycznego, żółtaczka, samoistne krwawienia. W przypadku zauważenia tych objawów, należy zwrócić się do lekarza.

U lekarza diagnostyka rozpoczyna się od wywiadu i badania przedmiotowego. Lekarz rozpoczyna diagnostykę od zebrania dokładnego wywiadu. Pyta o przewlekłe choroby, objawy i tempo ich narastania, a także, styl życia. Następnie przeprowadza badanie brzucha. Podczas niego może stwierdzić powiększenie obwodu brzucha, sprawdzić objawy i wykonać opukiwanie. Drugim krokiem jest badanie obrazowe. Najczęściej wykonuje się badanie USG jamy brzusznej. Badanie pozwala na wykrycie nawet niewielkich ilości płynu i pokazuje ewentualne zmiany. W bardziej złożonych przypadkach lekarz zleca wykonanie tomografii komputerowej, aby precyzyjnie ocenić narządy wewnętrzne i przyczynę wodobrzusza.

Oprócz samego rozpoznania wodobrzusza, należy także znaleźć jego przyczynę. W tym celu wykonuje się szereg różnorodnych badań, w tym badania krwi, wykonywane, aby ustalić pracę nerek i wątroby, a także punkcję, polegającą na ocenie próbki płynu z jamy otrzewnej. W dalszej diagnostyce wykonuje się również badania obrazowe.

Marskość wątroby a wodobrzusze

Marskość wątroby to przewlekła choroba, która charakteryzuje się stopniowym niszczeniem zdrowej tkanki wątrobowej i prowadzi do upośledzenia funkcji tego narządu. Choroba jest związana z licznymi powikłaniami, a jednym z nich jest wodobrzusze. Dlaczego przy marskości powstaje wodobrzusze? Wodobrzusze powstaje m.in. na skutek wzrostu ciśnienia żylnego, przez co płyn przedostaje się z naczyń krwionośnych do jamy brzusznej. Ponadto w wyniku spadku produkcji albumin i zaburzeń hormonalnych, wątroba doznaje uszkodzeń, co sprzyja zatrzymywaniu płynu. To wszystko prowadzi do widocznego powiększenia brzucha, uczucia ciężaru, duszności i znacznego dyskomfortu.

Rokowanie przy marskości wątroby z wodobrzuszem zależy od ogólnego stanu zdrowia pacjenta, odpowiedzi organizmu na leczenie i występowania innych powikłań. Wodobrzusze to poważny symptom, którego nie można lekceważyć. Jeśli wodobrzusze jest nieleczone, prowadzi do dalszego pogorszenia stanu pacjenta. Leczenie polega na dużych zmianach w stylu życia i diecie, a także stosowaniu farmakoterapii i stałym monitorowaniu stanu zdrowia. Wczesne rozpoznanie i kontrola choroby znacznie poprawiają komfort życia i rokowania.

Czy wodobrzusze jest wyleczalne?

To pytanie zadaje sobie wielu pacjentów. Odpowiedź, jednak nie jest taka prosta. Aby można było ustalić, czy wodobrzusze jest wyleczalne, należy na początku wiedzieć, jaka jest jego przyczyna. To właśnie od przyczyny jego powstania zależy w dużej mierze, czy całkowite wyleczenie będzie możliwe. W lżejszych postaciach wodobrzusze nie zagraża bezpośrednio życiu, a jego leczenie prowadzi do zdecydowanego poprawienia stanu zdrowia. Jeśli choroba, która wywołała wodobrzusze, np. marskość wątroby, jest na wczesnym etapie, możliwe jest wyleczenie wodobrzusza. Jeśli jednak wodobrzusze jest wynikiem poważnej choroby, np. choroby nowotworowej lub zostało bardzo późno zdiagnozowane, w wielu przypadkach znacznie pogarsza się rokowanie pacjenta. Dlatego tak ważne jest szybkie ustalenie przyczyny i wdrożenie leczenia.

Wodobrzusze, może więc ustąpić całkowicie, jeśli wynika z odwracalnego stanu. W sytuacjach przewlekłych często można je kontrolować za pomocą leczenia farmakologicznego, ale także na podstawie wprowadzenia zmian w diecie i stylu życia. W niektórych bardzo poważnych przypadkach, wodobrzusze może być odporne na leczenie.

Wodobrzusze leczenie

Leczenie wodobrzusza opiera się przede wszystkim na identyfikacji i terapii choroby podstawowej, która je wywołuje. Samo nagromadzenie się płynu w jamie otrzewnej jest objawem, a nie osobnym schorzeniem, dlatego skuteczna terapia musi obejmować całościowe podejście do zdrowia pacjenta.

Pierwszym torem i podstawą, jest więc leczenie przyczynowe. Wśród najczęstszych schorzeń wywołujących wodobrzusze znajdują się: marskość wątroby, nowotwory, niewydolność serca, czy zakażenia, a także choroba alkoholowa Leczenie powinno być prowadzone przez lekarza tej specjalizacji, z którą związana jest choroba przyczynowa.

Drugim torem leczenia jest terapia objawowa. Tutaj stosuje się leki i metody, które pozwalają usunąć nagromadzony płyn i objawy z nim związane. W tym celu lekarz najczęściej wybiera leki moczopędne, które zwiększają wydalanie wody i sodu z organizmu, tym samym stopniowo zmniejszając wodobrzusze. Dodatkowo stale monitorowany jest poziom albumin, wspierających funkcje krążenia, a także stężeń jonów. Oprócz tego bardzo ważna jest dieta. Ma ona na celu ograniczenie soli w diecie, co wspomaga działanie leków.

Kluczowe, jest więc jednoczesne leczenie choroby podstawowej, która doprowadziła do rozwoju wodobrzusza i leczenie objawowe, mające zapanować nad symptomami wodobrzusza.

Wodobrzusze ile czasu zostało

“Wodobrzusze ile czasu zostało?” – to jedno z najtrudniejszych pytań, jakie zadają pacjenci lub ich bliscy. Samo w sobie wodobrzusze nie jest chorobą, lecz objawem poważnych zaburzeń, takich jak marskość wątroby, niewydolność serca, czy choroby nowotworowe. Odpowiedź na pytanie „ile czasu zostało?” zależy więc od wielu czynników: przyczyny wodobrzusza, skuteczności leczenia, ogólnego stanu organizmu oraz współistniejących schorzeń.

Wodobrzusze w przebiegu marskości wątroby to poważny stan. U takiego pacjenta, według statystyk szansa na przeżycie bez leczenia wynosi około 6 miesięcy do 2 lat. Odpowiednie leczenie może ten czas znacznie wydłużyć. W przypadku wodobrzusza wynikającego z niewydolności serca czas przeżycia zależy od skuteczności leczenia choroby podstawowej. Po ustabilizowaniu funkcji serca lub nerek wodobrzusze może się cofnąć, lub pozostawać pod kontrolą. Sytuacja wygląda inaczej w przypadku wodobrzusza związanego z chorobą nowotworową. Jeśli wodobrzusze ma charakter złośliwy i towarzyszy mu rozsiew nowotworowy, rokowanie jest zwykle niepomyślne. W mniej poważnych przypadkach, w zależności od odpowiedzi na leczenie i ogólny stan chorego, czas przeżycia może się przedłużyć. Średni czas przeżycia pacjentów wynosi zazwyczaj od 7 do 13 tygodni.

Z kolei w przypadku wodobrzusza związanego z chorobą alkoholową statystyki informują, że w ciągu pierwszego roku od rozpoznania umiera około 15% chorych, natomiast po pięciu latach śmiertelność sięga 45%.

Dieta przy marskości wątroby i wodobrzuszu

Dieta przy marskości wątroby i wodobrzuszu jest ważnym elementem leczenia. Odpowiednie żywienie wspiera szybki powrót do zdrowia i może być kluczowe w terapii tego typu schorzeń, dlatego wymaga ścisłej kontroli.

Filarem diety jest lekkostrawność. Pacjenci muszą stawiać na niewielkie i zdrowe posiłki 5 razy na dobę. Powinny być one gotowane, duszone lub pieczone bez tłuszczu. Istotne jest również ograniczenie sodu, ale dlaczego? Sód zatrzymuje wodę w organizmie, co sprzyja tworzeniu się płynu w jamie brzusznej. Warto ustalić sobie maksymalną dzienną dawkę ilości sodu, która nie powinna przekraczać 2 gramów. Należy pamiętać także o produktach bogatych w sól, takich jak gotowe dania, sery, wędliny, sosy, marynaty i słone przekąski. Drugim krokiem jest odpowiednia ilość białka. Warto zdecydować się na chód drób, jajka, ryby i nabiał o niskiej zawartości soli. a także rośliny strączkowe. Co więcej, u niektórych pacjentów dobrym pomysłem będzie ograniczenie ilości płynów. W tym przypadku lekarz w porozumieniu z pacjentem powinien ustalić odpowiedni dzienny limit. Nie można również zapomnieć o unikaniu alkoholu. Nawet niewielkie ilości alkoholu są bezwarunkowo przeciwwskazane w diecie przy marskości wątroby i wodobrzuszu. Przyczyniają się do dalszego uszkodzenia wątroby i pogarszają rokowanie.

Przy obu chorobach należy zwrócić także uwagę na suplementację. Marskość często wiąże się z niedoborami witamin (szczególnie A, D, E, K, B1, B6, B12, kwasu foliowego) i minerałów (cynk, selen, magnez). Lekarz powinien odpowiednio dostosować suplementację brakujących witamin i minerałów do każdego pacjenta indywidualnie.

Wodobrzusze domowe sposoby leczenia

Domowe sposoby leczenia wodobrzusza mogą złagodzić objawy i poprawić komfort życia pacjenta. Ograniczenie soli w diecie to podstawowy krok, którego można dokonać w domowych warunkach. Należy kontrolować swoje codzienne posiłki, nie tylko aby były zdrowe, lekkostrawne i bogate w witaminy i minerały, ale także ,aby nie zawierały dużej ilości szkodliwego przy wodobrzuszu sodu. Dodatkowo, aby wspierać działanie moczopędnych leków, po konsultacji z lekarzem można stosować zioła, które wspierają usuwanie nadmiaru wody z organizmu, np. pokrzywę i mniszka lekarskiego. Innym domowym sposobem na wodobrzusze jest lekka aktywność fizyczna. Jeśli stan zdrowia na to pozwala, lekkie spacery mogą poprawić krążenie i wspomagać procesy metaboliczne.

Nieleczone wodobrzusze

Nadmierna ilość płynu w jamie brzusznej może być bardzo poważnym problemem zdrowotnym. W wielu przypadkach świadczy o ciężkiej chorobie współistniejącej, która intensywnie się rozwija. Co ciekawe, samo wodobrzusze, jeśli nie jest zaawansowane, nie zagraża życiu pacjenta. Gdy jest ono symptomem innej, poważnej choroby, nieleczone wodobrzusze może skończyć się śmiercią. Z tego powodu tak ważne jest obserwowanie swojego ciała i reagowanie, gdy coś nas niepokoi. Szybka konsultacja lekarska może zmniejszyć zagrożenie i uratować życie.

Nieleczone wodobrzusze prowadzi także do licznych dolegliwości. Stale powiększający się brzuch, któremu towarzyszy uczucie ciężkości i rozpierania utrudnia poruszanie się, spożywanie posiłków i codzienne funkcjonowanie. Chorzy często skarżą się także na duszność, bóle pleców i brzucha. Z nieleczonym wodobrzuszem może być także związane bakteryjne zapalenie otrzewnej i stany niewydolności wielu narządów, np. wątroby i nerek, co pogarsza rokowanie. Oprócz tego nieleczone wodobrzusze wpływa na ogólny stan fizyczny i psychiczny chorego. Pacjenci zmagają się z bólem, ograniczoną aktywnością, problemami z oddechem, snem i jedzeniem, co prowadzi do izolacji i depresji.

Bibliografia:

1. Szczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne. Kompendium. Medycyna Praktyczna, Kraków 2021.
2. Hartleb M.: Problemy w praktyce hepatologicznej. Medycyna Praktyczna, 2012:11.
3. Serafińska S.: Wodobrzusze. Diagnostyka i postępowanie, Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Atla 2, Wrocław 2019, s. 97–107.
4. Dietetycy.org – Wodobrzusze