Hemoroidy występują u wielu Polaków, jednak uznaje się ją za wstydliwą dolegliwość i z tego powodu może stanowić temat tabu. W przypadku choroby hemoroidów mamy do czynienia z poszerzonymi guzkami krwawniczymi. Jeśli podejrzewamy u siebie hemoroidy objawy, na jakie warto zwrócić uwagę to przede wszystkim: ból i dyskomfort, uczucie pieczenia, czy trudności z wypróżnianiem. Czy krew w stolcu jest objawem choroby? Czy hemoroidy mogą prowadzić do raka jelita grubego? Odpowiedzi na te i inne pytania otrzymasz po przeczytaniu artykułu. 

1. Hemoroidy – czym są?
2. Przyczyny powstawania hemoroidów
3. Objawy hemoroidów
4. Rodzaje żylaków odbytu – hemoroidy wewnętrzne i zewnętrzne
5. Żylaki odbytu – stopnia wypadania hemoroidów
6. Rozpoznanie hemoroidów – diagnostyka żylaków odbytu
7. Jak leczyć hemoroidy?
8. Operacja hemoroidów – jak przebiega?
9. Rokowanie i powikłania hemoroidów
10. Jak zapobiegać powstawaniu hemoroidów?
11. Różnica między żylakami odbytu a szczelinami odbytu

Hemoroidy – czym są?

Guzki krwawnicze to fizjologiczne struktury naczyniowe odbytu, czyli poszerzone połączenia tętniczo-żylne. Są to naczynia żylne, poduszeczki wypełnione krwią, które uszczelniają odbyt i ułatwiają wydalanie gazów i stolca. Wyróżnia się guzki wewnętrzne i zewnętrzne. Guzki wewnętrzne żylaków odbytu powstają w okolicy górnego splotu żył odbytniczych, a te zewnętrzne – z dolnego splotu. 

Gdy dochodzi do przekrwienia, czyli ich nadmiernego wypełnienia krwią, wtedy guzki powiększają się i zyskują miano hemoroidów. Stan choroby hemoroidalnej powoduje nieprzyjemne objawy, które często stanowią u pacjentów wstydliwy problem. Poszerzone guzki krwawnicze to problem, z którym zmaga się co drugi Polak. 

Definicja choroby hemoroidalnej

Choroba hemoroidalna, nazywana również żylakami odbytu, to schorzenie, które charakteryzuje się poszerzeniem i wypadaniem guzków krwawniczych w okolicy odbytu. Leczenie choroby hemoroidalnej powinno być dostosowane do stadium choroby, rodzaju hemoroidów oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. W przypadku wystąpienia objawów choroby hemoroidalnej, takich jak krwawienie, ból czy pieczenie, należy skonsultować się z lekarzem, który dobierze najlepszą metodę leczenia.

Przyczyny powstawania hemoroidów

Jakie są przyczyny powstawania hemoroidów? Przyczyny hemoroidów nie są w pełni znane. Poszerzone guzki krwawnicze mogą pojawiać się niezależnie od wieku, jednak są związane z pewnymi okolicznościami. Na początku warto zadać sobie pytanie, jak powstają żylaki odbytu. Hemoroidy to powiększone guzki krwawnicze odbytu, które występują jako wynik wzrostu ciśnienia żylnego i zastoju w odbytniczych splotach żylnych. W przypadku hemoroidów, na ich powstanie wpływać może tryb życia, dieta, wykonywany zawód, czy nawet ciąża.

Siedzący tryb życia może mieć duży wpływ na powstawanie hemoroidów. Brak aktywności fizycznej i długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej może prowadzić do powiększonych hemoroidów. Z tego powodu pracownicy biurowi, czy nawet zapaleni kolarze oraz osoby jeżdżące konno powinny uważać na tę przypadłość. Warto co jakiś czas rozprostować nogi i zrobić krótki spacer, aby nie doprowadzić do rozwoju choroby.

Na hemoroidy ma wpływ także nasza dieta. Spożywanie zbyt małej ilości błonnika, który reguluje pracę jelit i zapewnia prawidłowy rytm wypróżnień, może wpływać na powiększenie hemoroidów. Duże znaczenie ma również spożywanie zbyt małej ilości płynów, które także wpływają na proces wypróżniania.

Kolejną okolicznością, podczas której dochodzi do powstawania hemoroidów, jest ciąża. Wraz ze wzrostem płodu, macica uciska naczynia żylne znajdujące się w jamie brzusznej, co zwiększa ciśnienie, a wynikiem tego są poszerzone guzki krwawnicze.

Jakie są przyczyny hemoroidów? 

Wśród przyczyn choroby hemoroidalnej wyróżnia się:

• mało aktywny i siedzący tryb życia,
• nieodpowiednią dietę ubogą w błonnik i płyny,
• częste zaparcia,
• marskość wątroby,
• ciążę.

Objawy hemoroidów

Choroba hemoroidalna, znana również jako żylaki odbytu, jest jednym z najczęstszych schorzeń proktologicznych.

Pierwszymi objawami hemoroidów mogą być uczucie swędzenia, pieczenia i dyskomfortu w okolicy odbytu. Wraz z postępującą chorobą, pojawiają się poszerzone guzki krwawnicze, które mogą być zauważalne na zewnętrznej stronie odbytu. W przypadku hemoroidów wewnętrznych guzki te znajdują się wewnątrz odbytu i nie są widoczne na zewnątrz. Zazwyczaj są one niewidoczne, chyba że zostały już powiększone w wyniku choroby.

Najbardziej charakterystycznym objawem hemoroidów jest krwawienie z odbytu, zazwyczaj występujące po wypróżnieniu. Krew może być czerwona lub ciemna i kapiąca, lub w postaci skrzepów. Inne objawy to ból i dyskomfort podczas wypróżnień, a także uczucie napięcia i pełności w okolicy odbytu.

W przypadku hemoroidów wewnętrznych osoby mogą również doświadczyć wypadnięcia guzków hemoroidalnych, co może powodować ból i dyskomfort. W przypadku ciężkich przypadków choroby hemoroidalnej guzki te mogą wymagać ręcznego wsunięcia z powrotem do odbytu.

Jakie są objawy hemoroidów i choroby hemoroidalnej? Do najczęstszych objawów hemoroidów zalicza się:

• Krew w stolcu – jest to jeden z pierwszych objawów hemoroidów,
• Ból i dyskomfort – na ten objawy choroby hemoroidalnej skarży się wielu pacjentów,
• Opuchlizna – hemoroidy mogą powodować opuchliznę w okolicy odbytu, co może utrudnić siedzenie i wywołać uczucie dyskomfortu,
• Wypadanie hemoroidów – w tym przypadku, guzki krwawnicze mogą wypadać z odbytu podczas wypróżniania
• Trudności z wypróżnianiem,
• Wrażenie ciężaru w odbycie,
• Świąd i pieczenie okolicy odbytu,
• Mniejsza ilość stolca – w przypadku hemoroidów wewnętrznych, guzki krwawnicze mogą utrudniać przepływ kału, co może prowadzić do mniejszej ilości stolca.
• Nieprzyjemny zapach,
• Uczucie napięcia w odbycie.

Rodzaje żylaków odbytu – hemoroidy wewnętrzne i zewnętrzne

Hemoroidy, zwane także żylakami odbytu, to dolegliwość, którą charakteryzuje patologiczne poszerzenie i deformacja żył w okolicach odbytu i odbytnicy. Ze względu na lokalizację, hemoroidy dzielą się na wewnętrzne i zewnętrzne.

• Hemoroidy wewnętrzne – dotyczą okolic odbytu i odbytnicy, a ich objawy są często niewyczuwalne. Kiedy jednak rosną i przesuwają się do kanału odbytu, mogą powodować objawy, takie jak ból, pieczenie, świąd, krwawienie i wypadanie guzków. 
• Hemoroidy zewnętrzne – są zlokalizowane w okolicach ujścia odbytu i łatwo można je zauważyć. Objawiają się bólem, dyskomfortem i pieczeniem, a także obrzękiem i zaczerwienieniem okolic odbytu. Często są one przyczyną krwawienia po wypróżnieniu. W cięższych przypadkach może dojść do powstania zakrzepu w środku guzka, co powoduje nagłe pojawienie się silnego bólu i obrzęku.

Żylaki odbytu – stopnia wypadania hemoroidów

Żylaki odbytu charakteryzują się poszerzeniem i wypadnięciem żylaków odbytu. Stopień wypadania hemoroidów określa się według czterostopniowej skali, zwanej skalą Golighera.

• Stopień I: żylaki nie wypadają na zewnątrz odbytu, ale mogą być wykrywane podczas badania lekarskiego. Często objawiają się krwawieniem po oddaniu stolca oraz swędzeniem i pieczeniem w okolicy odbytu.
• Stopień II: hemoroidy wypadają podczas wypróżniania, ale same wracają do odbytu po zakończeniu. Objawy obejmują ból, pieczenie i krwawienie żylaków odbytu.
• Stopień III: hemoroidy wypadają podczas wypróżniania i wymagają ręcznego ich cofnięcia. Często towarzyszy temu uczucie pełności i dyskomfortu.
• Stopień IV: żylaki wypadły i nie można ich cofnąć ręcznie. Jest to najpoważniejszy stopień choroby, który wymaga pilnej interwencji medycznej. Pacjent doświadcza silnego bólu, krwawienia i trudności w utrzymaniu higieny.

W przypadku żylaków odbytu istotna jest wczesna diagnostyka oraz odpowiednie leczenie, ponieważ choroba żylaków odbytu może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zakrzepica żył odbytu, martwica tkanek odbytu oraz wystąpienie przetok odbytu.

Rozpoznanie hemoroidów – diagnostyka żylaków odbytu

Rozpoznanie hemoroidów polega na dokładnym wywiadzie medycznym, badaniu odbytu oraz stosowaniu badań dodatkowych. Lekarz, do którego warto się zwrócić to proktolog. Specjalizuje się on w chorobach odbytu, także więc w chorobie hemoroidalnej. Lekarz zwykle rozpoczyna od dokładnego wywiadu, który obejmuje pytania o rodzaj i czas trwania dolegliwości, ich nasilenie oraz to, czy wystąpiły jakieś wywołujące je czynniki, takie jak zaparcia czy długi czas spędzony w pozycji siedzącej.

Badanie odbytu obejmuje wizualną ocenę okolicy odbytu i odbytnicy oraz badanie palpacyjne. Lekarz może wykorzystać specjalny aparat, który pozwala na zobaczenie wnętrza odbytnicy i wykrycie poszerzonych naczyń krwionośnych.

W przypadku podejrzenia powikłań hemoroidów, takich jak krwawienie z odbytu, lekarz może zlecić badania dodatkowe, np. sigmoidoskopię czy kolonoskopię, które pozwalają na dokładniejszą ocenę stanu jelita grubego.

Diagnostyka żylaków odbytu jest istotna w celu potwierdzenia choroby oraz wykluczenia innych schorzeń, takich jak nowotwór jelita grubego czy choroba Crohna. Wczesna diagnoza hemoroidów pozwala na skuteczne leczenie i uniknięcie powikłań.

Jak leczyć hemoroidy?

Jak wygląda leczenie hemoroidów? Leczenie choroby hemoroidalnej zależy od stopnia zaawansowania choroby i objawów. W przypadku hemoroidów wewnętrznych stosowane są głównie metody leczenia zachowawczego, natomiast w przypadku hemoroidów zewnętrznych zalecane jest leczenie objawowe, skupiające się na łagodzeniu objawów hemoroidów lub zabiegowe.

Jakie są metody leczenia hemoroidów?

Leczenie hemoroidów zależy od stopnia rozwoju żylaków odbytu. W przypadku hemoroidów wewnętrznych pierwszego i drugiego stopnia stosowane są przede wszystkim metody leczenia zachowawczego, takie jak zmiana diety na bogatą w błonnik, stosowanie leków zmniejszających obrzęk oraz specjalne ćwiczenia fizyczne. 

Podczas leczenia żylaków odbytu stosowane są również metody leczenia objawowego, mające na celu łagodzenie bólu i zapobieganie krwawieniom. W przypadku bólu zalecane są kąpiele wodne, stosowanie maści przeciwbólowych oraz przeciwbakteryjnych. W przypadku krwawienia zalecane są specjalne kremy, maści i żele, które pomagają zatrzymać krwawienie.

Hemoroidy odbytu – leczenie

Leczenie hemoroidów ma na celu złagodzenie objawów, zmniejszenie bólu oraz zapobieganie powikłaniom żylaków odbytu. A jakie są metody łagodzenia bólu żylaków odbytu? Leczenie hemoroidów zewnętrznych opiera się przede wszystkim na leczeniu objawowym, takim jak kąpiele wodne, stosowanie maści przeciwbólowych, przeciwzapalnych oraz przeciwbakteryjnych. 

Ile trwa leczenie hemoroidów?

Czas trwania leczenia hemoroidów zależy od stopnia zaawansowania choroby, metody leczenia oraz indywidualnych czynników pacjenta. W przypadku łagodnych objawów i niewielkiego stopnia żylaków odbytu leczenie może być krótkotrwałe i polegać na zmianie stylu życia, stosowaniu dietetycznych zasad oraz lekach przeciwbólowych i przeciwzapalnych.

W przypadku bardziej zaawansowanej choroby okolicy odbytu leczenie może trwać dłużej i wymagać zastosowania bardziej intensywnych terapii. Często leczenie hemoroidów obejmuje łączne stosowanie różnych metod terapeutycznych, takich jak leki, zabiegi chirurgiczne oraz zmiany stylu życia. W zależności od indywidualnego przypadku, leczenie hemoroidów może trwać od kilku dni do kilku miesięcy.

Operacja hemoroidów – jak przebiega?

W przypadku poważniejszych objawów i powikłań żylaków odbytu zalecane jest leczenie zabiegowe, takie jak skleroterapia, ligacja gumkowa, a w niektórych przypadkach hemoroidektomia.

Zabiegowe leczenie hemoroidów

Operacja hemoroidów, zwana hemoroidektomią, jest zabiegiem chirurgicznym stosowanym w przypadku zaawansowanych hemoroidów, które nie odpowiadają na leczenie farmakologiczne lub zmiany w stylu życia. Zabieg ten polega na usunięciu poszerzonych guzków krwawniczych, które stanowią źródło dolegliwości.

Podczas operacji chirurg wykonuje nacięcie w okolicy odbytu i usuwa poszerzone guzki krwawnicze. Często stosuje się technikę zszycia tkanek, aby zmniejszyć ból i skrócić czas rekonwalescencji. Po zabiegu pacjent pozostaje pod obserwacją w szpitalu, aby zapewnić mu odpowiednie leczenie przeciwbólowe oraz dbać o rany i uniknąć powikłań.

Okres rekonwalescencji po operacji żylaków odbytu wynosi zazwyczaj kilka tygodni. W tym czasie pacjent powinien unikać siedzenia dłużej niż 30 minut, stosować odpowiednią higienę okolicy odbytu, a także unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów i zwiększyć spożycie błonnika i wody.

Rokowanie i powikłania hemoroidów

Hemoroidy, zwłaszcza w początkowych stadiach, są zwykle łatwe do leczenia, a rokowanie jest zazwyczaj dobre. W większości przypadków stosowane są metody leczenia zachowawczego, a stosowanie środków farmakologicznych i zmiany stylu życia są zwykle skuteczne. Jednak w niektórych przypadkach powikłania mogą wystąpić, w tym:

• Zakrzepica hemoroidalna – W wyniku zastoju krwi w żyle hemoroidalnej może dojść do zakrzepnięcia, co może powodować ból i obrzęk w okolicy odbytu.
• Anemia – Przewlekłe krwawienia z hemoroidów mogą prowadzić do niedokrwistości, co objawia się osłabieniem i zmęczeniem.
• Przepuklina odbytu – W rzadkich przypadkach hemoroidy mogą prowadzić do przepukliny odbytu, czyli wypadnięcia odbytu z odbytu. Jest to poważna sytuacja, która wymaga pilnej interwencji medycznej.
• Zapalenie hemoroidów – Hemoroidy mogą się zapalić i powodować ból, zaczerwienienie i obrzęk w okolicy odbytu.
• Rak odbytu – Chociaż jest to bardzo rzadkie, długotrwała choroba hemoroidalna może zwiększyć ryzyko raka odbytu.

Wszystkie te powikłania są poważne i wymagają interwencji medycznej. Dlatego ważne jest, aby w przypadku objawów hemoroidów, takich jak ból, swędzenie, krwawienie czy wypadanie, skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia diagnozy i leczenia. Wczesne rozpoznanie i leczenie mogą pomóc uniknąć powikłań i poprawić rokowanie.

Jak zapobiegać powstawaniu hemoroidów?

Aby zapobiegać powstawaniu żylaków odbytu, zaleca się stosowanie kilku prostych działań profilaktycznych, które wchodzą w skład leczenia zachowawczego hemoroidów:

• Zdrowa dieta – zwiększenie spożycia błonnika poprzez jedzenie owoców, warzyw i pełnoziarnistych produktów zbożowych, co pomaga regulować trawienie i zapobiega zaparciom, które mogą prowadzić do hemoroidów.
• Regularna aktywność fizyczna – regularna aktywność fizyczna, takie jak codzienne spacery lub ćwiczenia, pomaga poprawić krążenie krwi i zapobiegać zastojom.
• Unikanie siedzenia zbyt długo – długi czas spędzony w pozycji siedzącej może prowadzić do ucisku na żyły odbytu, co zwiększa ryzyko powstawania żylaków odbytu.
• Regularne chodzenie do toalety – przeciąganie wizyt w toalecie może prowadzić do zaparć i zwiększyć ryzyko wystąpienia różnych chorób odbytu.
• Unikanie nadmiernego wysiłku podczas wypróżniania – nadmierne wysiłki podczas wypróżniania mogą prowadzić do ucisku na żyły odbytu, co zwiększa niebezpieczeństwo wystąpienia żylaków odbytu.
• Zachowanie higieny – utrzymanie czystości okolicy odbytu poprzez regularne mycie, stosowanie chusteczek nawilżanych lub bidetu może pomóc zapobiegać infekcjom i stanom zapalnym, które mogą prowadzić do hemoroidów.

Różnica między żylakami odbytu a szczelinami odbytu

Jaka jest różnica między żylakami odbytu a szczelinami odbytu? Żylaki odbytu i szczeliny odbytu są dwoma różnymi problemami medycznymi, które dotyczą okolicy odbytu i często mylone są ze sobą.

Żylaki odbytu to stan, w którym żyły w odbycie i odbytnicy są poszerzone i pękają, co prowadzi do powstawania bolesnych i wrażliwych guzków w tej okolicy. Najczęstszą przyczyną żylaków odbytu jest przewlekłe zaparcie lub biegunka, które powodują ciśnienie na żyłach. Inne czynniki ryzyka obejmują siedzący tryb życia, brak ruchu, ciążę oraz wiek powyżej 50 lat. Objawy żylaków odbytu to ból, pieczenie, swędzenie, krwawienie podczas wypróżniania i obecność guzków w okolicy odbytu.

Z kolei szczeliny odbytu to niewielkie pęknięcia lub rany w błonie śluzowej odbytu, które powodują ból podczas wypróżniania oraz krwawienie. Szczeliny odbytu mogą być spowodowane przez zaparcia, biegunkę, nadmierną higienę okolicy odbytu lub kontuzję.