IBS, które kryje się również pod takimi nazwami jak: zespół jelita drażliwego, zespół jelita nadwrażliwego, czy zespół jelita nadpobudliwego. Jest to poważna choroba pracy jelit związana z bólami brzucha i dużym dyskomfortem podczas defekacji. Na jej występowanie może mieć wpływ wiele czynników, dlatego leczenie zespołu jelita drażliwego bywa skomplikowane. Choć drażliwe jelita nie są chorobą zagrażającą życiu, mogą skutecznie utrudniać codzienne funkcjonowanie i relacje społeczne. Dowiedz się, czym jest zespół jelita drażliwego, jak się objawia, jak wygląda proces diagnostyki i leczenia oraz jaki wpływ na tę chorobę ma dieta.
- Jelita – jak są zbudowane i jakie pełnią funkcje?
- Czym jest zespół jelita drażliwego?
- Zespół jelita drazliwego u dziecka
- IBS – przyczyny
- Objawy zespołu jelita drażliwego
- Zespół jelita drażliwego – diagnostyka
- Zespół jelita drażliwego – leczenie
- IBS a dieta
- IBS a produkty spożywcze – fakty i mity
- Zespół jelita drażliwego – czego nie jeść?
- SIBO a IBS różnice i podobieństwa
Jelita – jak są zbudowane i jakie pełnią funkcje?
W układzie pokarmowym jelita, to nie tylko końcowy, ale zarazem najdłuższy odcinek. W skład jelita cienkiego wchodzą: dwunastnica, jelito czcze i jelito kręte, osiąga nawet do 3-6 metrów długości. Natomiast jelito grube, złożone z jelita ślepego, okrężnicy i odbytnicy, przyjmuje długość około 1,5 metra.
Dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu istotna jest optymalna praca jelit. Ten fragment układu pokarmowego odpowiedzialny jest nie tylko za trawienie pokarmu, ale także za wchłanianie wody i elektrolitów oraz formowanie i wydalanie mas kałowych.
Czym jest zespół jelita drażliwego?
IBS z ang. Irritable Bowel Syndrome to jedna z najpowszechniejszych chorób układu pokarmowego. Jest to przewlekła choroba związana z zaburzeniem i nadreaktywnością pracy jelit. Zgodnie z klasyfikacją ICD-10 zespół jelita drażliwego (IBS) znajduje się pod kodem K58.Termin jelito drażliwe bywa używany zamiennie z IBS i odnosi się do przewlekłych, nawracających problemów z funkcjonowaniem jelit, bez wykrywalnych zmian organicznych. IBS jest chorobą funkcjonalną, co oznacza, że nie ma widocznych zmian strukturalnych ani organicznych w jelicie, które można by zidentyfikować za pomocą rutynowych badań diagnostycznych. Choroba jest diagnozowana na podstawie charakterystycznych objawów i wykluczeniu innych schorzeń, które mogą prowadzić do podobnych symptomów.
Wyróżnia się cztery postacie zespołu jelita drażliwego:
- Zespół jelita drażliwego z przewagą biegunek (IBS-D) – Jest to postać IBS, w której dominującym objawem jest biegunka. Osoby dotknięte tym rodzajem IBS mają częste i luźne wypróżnienia. Mogą również doświadczać uczucia pilnej potrzeby wypróżnienia.
- Zespół jelita drażliwego z przewagą zaparć (IBS-C) – W tej postaci IBS dominującym objawem jest zaparcie. Osoby z IBS-C mają trudności w regularnym i skutecznym wypróżnianiu. Stolec jest zazwyczaj twardy i suchej konsystencji.
- Zespół jelita drażliwego w postaci mieszanej (IBS-M) – W tej postaci IBS występuje naprzemiennie biegunka i zaparcie. Osoby z IBS-M doświadczają okresów zwiększonej aktywności jelit, które prowadzą do biegunek, a następnie okresów zmniejszonej aktywności jelit, które powodują zaparcia.
- Nieokreślona postać zespołu jelita drażliwego (IBS-U) – Typ choroby, który nie spełnia kryteriów do żadnej z powyższych kategorii, ale pacjenci cierpią na objawy zespołu jelita drażliwego.
Atak jelita drażliwego
Atak jelita drażliwego wiąże się często z zaostrzeniem objawów charakterystycznych dla IBS. Symptomy mogą nasilać się okresowo, a także być odpowiedzią na takie czynniki jak stres, dieta, czy infekcje. Ile trwa atak jelita drażliwego? Czas trwania zaostrzenia IBS może być różny – od kilku godzin do kilku dni, a czasami nawet tygodni. Długość ataku zależy od jego przyczyny i indywidualnej reakcji organizmu.
Jak boli jelito drażliwe? Ból przy jelicie drażliwym jest najczęściej zlokalizowany w dolnej części brzucha. Może mieć on charakter skurczowy lub napadowy. Dodatkowo towarzyszy mu uczucie dyskomfortu i wzdęcie, które ustępuje po wypróżnieniu. Atak jelita drażliwego nie jest groźnym schorzeniem. Prowadzi jednak do objawów, które utrudniają codzienne funkcjonowanie.W przypadku silnych lub nietypowych objawów warto niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
Zespół jelita drażliwego u dziecka
Zespół jelita drażliwego u dzieci to powszechne schorzenie. Zdarza się jednak, że nie jest tak często diagnozowane, ponieważ najmłodszym może być ciężko dokładnie wyrazić odczuwane objawy. Bez pomocy czujnych rodziców diagnoza może być niemożliwa. U dzieci IBS objawia się przede wszystkim bólem brzucha, wzdęciami i nieregularnymi wypróżnieniami, zaparciami i biegunką na przemian. Choć zespół jelita drażliwego u dziecka nie zagraża bezpośrednio życiu, znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie, samopoczucie oraz komfort psychiczny.
Jak wygląda diagnoza IBS u dzieci? Jeśli u dziecka nie stwierdza się żadnych nieprawidłowości organicznych podczas badania, a objawy takie jak bóle brzucha ustępujące po wypróżnieniu, biegunki lub zaparcia utrzymują się przez co najmniej trzy miesiące, lekarz może podejrzewać zespół jelita drażliwego.
Co ciekawe, zarówno u dzieci, jak i dorosłych, choroba ta ma często charakter psychosomatyczny, co oznacza, że jej objawy nasilają się w sytuacjach stresowych, takich jak zmiana otoczenia czy obciążenie emocjonalne. Dlatego tak ważna jest czujna obserwacja dziecka przez opiekunów, którzy mogą zauważyć zależność między stresem a nasileniem objawów i przekazać te informacje lekarzowi, co ułatwia wczesną diagnozę i skuteczniejsze leczenie.
Zespół jelita drażliwego u dziecka to choroba, na którą nie ma jeszcze leku. Z tego powodu podstawą terapii jest zmiana diety, stała edukacja i wsparcie psychologiczne, jeśli jest to potrzebne. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić stosowanie probiotyków, leków rozkurczowych lub preparatów regulujących rytm wypróżnień.
IBS – przyczyny
IBS może być spowodowany przez wiele czynników, które często ciężko jest zidentyfikować. Do głównych przyczyn zespołu jelita drażliwego należą:
- Czynniki genetyczne – ryzyko zachorowania na ZJD jest większe, jeśli choroba wystąpiła u członka rodziny,
- Nieprawidłowy skład jelitowy flory bakteryjnej,
- Infekcje żołądkowo-jelitowe – u osoby, która przebyła infekcje żołądkowo-jelitowe, może wystąpić poinfekcyjny zespół jelita drażliwego,
- Zaburzenie pracy jelitowego układu nerwowego,
- Nadwrażliwość trzewna i zaburzenia motoryki układu pokarmowego wywoływane m.in. przez stres,
- Czynniki psychologiczne takie jak przewlekły stres, zaburzenia lękowe, depresja,
- Czynniki dietetyczne – niektóre składniki żywności mogą nasilać objawy zespołu jelita drażliwego i prowadzić do przewlekłego występowania choroby.
Objawy zespołu jelita drażliwego
Zespół jelita drażliwego to schorzenie przewodu pokarmowego, które charakteryzuje się różnorodnymi objawami i może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie osoby dotkniętej tą dolegliwością. Objawy IBS mogą się różnić zarówno w nasileniu, jak i częstotliwości występowania, co sprawia, że diagnoza i leczenie tej choroby stanowi pewne wyzwanie.
Najczęstsze objawy zespołu jelita drażliwego to bóle brzucha. Bóle mogą występować w różnych miejscach brzucha, najczęściej w dolnym odcinku jelita grubego. Charakteryzuje się je zwykle jako bóle skurczowe, które mogą być łagodne lub intensywne. Bóle często ulegają zmianie po oddaniu stolca. Wypróżnienia mogą być również bolesne.
Zaburzenia rytmu wypróżnień są kolejnym częstym objawem IBS. Osoby z tą dolegliwością często doświadczają nieregularności w rytmie wypróżnień. Mogą występować epizody biegunki, zaparcia lub naprzemienne występowanie obu tych problemów.
Zmieniona konsystencja stolca jest kolejnym charakterystycznym objawem. Stolec może być twardy, grudkowaty i trudny do wydalenia przy zaparciach, a w przypadku epizodów biegunki może mieć luźną, wodnistą konsystencję.
Osoby cierpiące na IBS często skarżą się na wzdęcia, nadmierne wytwarzanie gazów i uczucie przelewania się w jelitach. Towarzyszące temu uczucie dyskomfortu może być uciążliwe i powodować nieprzyjemne doznania. Co więcej, przy zespole jelita drażliwego można doświadczać uczucia niepełnego wypróżnienia. Po oddaniu stolca mogą wciąż odczuwać dyskomfort lub potrzebę powtórnego wypróżnienia w krótkim czasie po pierwszym wypróżnieniu.
Często zespołowi jelita drażliwego towarzyszą również inne objawy, takie jak ból lub dyskomfort okołoodbytniczy, niewielka utrata masy ciała, zmęczenie, problemy ze snem oraz zaburzenia nastroju, w tym depresja lub lęk. U wielu pacjentów z rozpoznaniem IBS objawy nasila stres – to dowód, jak bardzo drażliwe jelita są podatne na emocje. Te dodatkowe objawy mogą znacząco wpływać na jakość życia osoby z IBS.
Zespół jelita drażliwego to choroba, która związana jest z takimi podstawowymi objawami jak:
- bóle brzucha,
- zmiana częstości wypróżnień,
- dyskomfort podczas defekacji,
- zmiana konsystencji stolca,
- wzdęcia.
Osoby chorujące na IBS mogą również doświadczać:
- osłabienia,
- drażliwości,
- odbijania,
- wymiotów,
- uczucia pieczenia w nadbrzuszu,
- zalegania pokarmu w żołądku,
- braku siły mięśniowej,
- depresji.
Zespół jelita drażliwego – diagnostyka
Przy diagnostyce zespołu jelita drażliwego pomocne mogą się okazać kryteria rzymskie, czyli klasyfikacja zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego. Jeśli ból brzucha lub dyskomfort w jamie brzusznej trwa co najmniej 3 dni w miesiącu, przez ostatnie 3 miesiące i towarzyszą mu przynajmniej dwie z wymienionych cech:
- poprawa lub zmniejszenie bólu po wypróżnieniu,
- początek dolegliwości związany jest ze zmianą częstotliwości wypróżnień,
- początek częstotliwości związany jest ze zmianą wyglądu stolca – może to oznaczać, że występuje IBS.
Rozpoznanie IBS powinno się odbywać z udziałem lekarza, który przeprowadzi wywiad lekarski, oceni niepokojące symptomy i przeprowadzi lub zleci konieczne badania. Pacjenci, u których podejrzewa się zespół jelita drażliwego, powinni wykonać morfologię, badanie kału na obecność kalprotektyny, w celu odróżnienia zaburzeń czynności jelit od innych schorzeń, posiew kału, gastroskopia, USG jamy brzusznej.
Zespół jelita drażliwego – leczenie
Choć IBS może być uciążliwą chorobą i znacznie wpływać na jakość życia, to istnieje wiele skutecznych strategii leczenia, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów i przywróceniu komfortu. Stosowane metody leczenia zespołu jelita drażliwego to m.in. diety, terapie farmakologiczne, techniki zarządzania stresem i inne podejścia, które mogą przynieść ulgę.
Zespół jelita drażliwego leczenie farmakologiczne
Leczenie zespołu jelita nadwrażliwego polega przede wszystkim na minimalizacji występujących objawów, ponieważ w wielu przypadkach ciężko jest zidentyfikować przyczynę choroby. Farmakologia przy IBS ma charakter wspomagający. Podawane leki, w zależności od symptomów pacjenta mają działanie rozkurczające lub przeczyszczające.
Leczenie farmakologiczne zespołu jelita drażliwego ma na celu łagodzenie objawów i poprawę jakości życia pacjentów dotkniętych tą chorobą. Istnieje kilka rodzajów leków, które mogą być stosowane w leczeniu IBS, jednak wybór odpowiedniego leczenia zależy od indywidualnych objawów i potrzeb pacjenta. Poniżej kilka popularnych opcji farmakologicznych w leczeniu IBS:
- Leki przeciwbólowe – Osoby z IBS często doświadczają bólu brzucha. Leki przeciwbólowe, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne czy preparaty z paracetamolem, mogą być stosowane w celu złagodzenia bólu.
- Leki przeciwskurczowe – Leki przeciwskurczowe mogą pomóc w redukcji skurczów mięśni jelitowych, które często towarzyszą IBS. Działają one na mięśnie jelitowe, zmniejszając nadmierną aktywność mięśniową i łagodząc ból brzucha.
- Leki regulujące rytm wypróżnień – Osoby z zespołem jelita drażliwego mają problemy z zaburzeniami rytmu wypróżnień. W takich przypadkach warto stosować leki regulujące ten rytm.
- Probiotyki – Niektóre badania sugerują, że suplementacja probiotykami może przynieść korzyści osobom z IBS, szczególnie w przypadku objawów biegunki. Probiotyki zawierają zdrowe bakterie jelitowe, które pomagają w równowadze mikroflory jelitowej i mogą łagodzić niektóre objawy. Sanprobi IBS to jeden z leków probiotycznych, który wykorzystuje się do walki z zespołem jelita drażliwego. Jest to probiotyk z wyselekcjonowanymi szczepami bakterii, który może poprawiać barierę jelitową i redukować stany zapalne. Dwa inne leki, czyli Multilac IBS i Trilac IBS również wspomagają mikroflorę, a Gastrobutin IBS to suplement z maślanem sodu wspierający regenerację nabłonka jelitowego. Oprócz tego warto także wspomnieć o leku znanym pod nazwą Colilen IBS z produktami pochodzenia roślinnego w składzie, który działa ochronnie na błonę śluzową jelit.
Inne metody leczenia IBS
Oprócz farmakoterapii, w leczeniu zespołu jelita drażliwego stosuje się także: terapię behawioralną i psychologiczną, zarządzanie stresem oraz odpowiednią dietę. Objawy, które powodują drażliwe jelita, mogą być łagodzone za pomocą odpowiednio dobranej diety, probiotyków oraz leków regulujących perystaltykę.
Terapia behawioralna, tak jak terapia poznawczo-behawioralna, może być pomocna w zmniejszeniu objawów IBS poprzez identyfikację i modyfikację szkodliwych wzorców myślowych i zachowań. W przypadku ciężkiego IBS, które wpływa na jakość życia pacjenta, pomoc psychologiczna, tak jak terapia indywidualna lub grupowa, może być przydatna w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi i psychologicznymi związanymi z chorobą.
Stres jest częstym czynnikiem nasilającym objawy IBS. Istotne jest poszukiwanie skutecznych technik redukcji stresu, takich jak medytacja, głębokie oddychanie, joga, terapia relaksacyjna czy regularna aktywność fizyczna. Ważne jest również zapewnienie odpowiedniej ilości snu i odpoczynku.
Leczenie długoterminowe opiera się na prowadzeniu odpowiedniej diety, która łagodnie będzie działała na cały układ pokarmowy i nie będzie podrażniała jelit. Warto również oprócz wizyt u gastroenterologa i dietetyka, współpracować z psychologiem, który pomoże w radzeniu sobie z uczuciem lęku, niepokoju czy stresem. W leczeniu niefarmakologicznym istotna jest także edukacja pacjenta, nie tylko z zakresu choroby, ale także modyfikacji nawyków żywieniowych, prowadzenia aktywnego trybu życia i terapii psychologicznych.
IBS a dieta
Uregulowany tryb życia, a co za tym idzie przystosowana do pacjenta dieta i aktywność fizyczna pomogą w zwalczaniu zespołu jelita drażliwego.
W zależności od postaci zespołu jelita drażliwego oraz pacjenta, lekarz powinien ułożyć dietę indywidualnie. Jednak podstawową zasadą, którą na uwadze powinny mieć wszystkie osoby zmagające się z IBS, jest odpowiednie nawodnienie. Picie wody, słabego napary z herbaty czy ziół pozytywnie wpłynie na pracę jelit i zniweluje możliwość odwodnienia organizmu i osłabienia pacjenta.
Oprócz tego, należy, ograniczyć spożywanie potraw tłustych i smażonych, a decydować się na gotowanie, pieczenie czy duszenie produktów spożywczych. Warto zrezygnować z żywności przetworzonej, produktów fast food oraz mleka. Pacjenci powinni także unikać produktów wzdymających oraz tych zawierających benzoesan. Osobom chorującym na ZJD zaleca się ograniczenie spożywania alkoholu, picia kawy i mocnej herbaty.
Dobrym pomysłem jest prowadzenie dzienniczka żywieniowego, w którym pacjent będzie zapisywał swoje posiłki oraz ewentualne objawy choroby. W ten sposób wprowadzić można odpowiednią kontrolę nad potrawami i składnikami, aby można było wyeliminować szkodzące produkty.
IBS a produkty spożywcze – fakty i mity
Dieta na drażliwe jelita to jeden z najskuteczniejszych sposobów łagodzenia objawów. Co ciekawe, niektóre popularne produkty spożywcze mogą zarówno pomagać, jak i szkodzić. Wszystko zależy od organizmu pacjenta. Dowiedz się, czego nie jeść przy zespole jelita drażliwego i jakie składniki są bezpieczne.
W kwestii diety przy drażliwych jelitach dużo mówi się o kawie, alkoholu, kiszonkach, a nawet miodzie. Część z tych produktów będzie szkodliwa dla pewnej grupy osób, a dla w innych organizmach nie będzie wywoływała nieprzyjemnych konsekwencji. Najlepszym sposobem, aby dowiedzieć się, czy jakiś produkt Ci szkodzi, jest zastosowanie diety eliminacyjnej. Aby wprowadzić taką dietę należy na czas wyeliminować jakiś produkt z naszego jadłospisu i zobaczyć, jak reaguje organizm. Jeśli w wyniku eliminacji czujesz się lepiej, a objawy drażliwego jelita nie doskwierają Ci tak często, może to oznaczać, że produkt jest dla Ciebie niewskazany.
Kawa a zespół jelita drażliwego
Wielu pacjentów z IBS zastanawia się, czy kawa to dobry wybór. Niestety, kawa i inne napoje kofeinowe mogą nasilać objawy zespołu jelita drażliwego. Kofeina może przyspieszać perystaltykę jelit, nasilać objawy biegunki i powodować niepokój żołądkowy. Szczególnie szkodliwa jest kawa pita na czczo. Z tego powodu, jeśli nie możesz zrezygnować z kawy, zjedz zdrowe śniadanie przed jej wypiciem. Jeśli zauważasz u siebie pogorszenie objawów po kawie, warto ją ograniczyć lub zastąpić wersją bezkofeinową.
Ogórki kiszone a zespół jelita drażliwego
Choć ogórki kiszone są źródłem probiotyków, więc wspierają ogólne zdrowie i pracę jelit. Zawierają jednak sporo soli i mogą powodować wzdęcia oraz nadmiar gazów, szczególnie u osób z nadwrażliwością na fermentujące produkty. Osoby z IBS powinny ostrożnie wprowadzać kiszonki do diety. To samo dotyczy kapusty kiszonej. Tak jak inne kiszonki, może wywoływać silne bóle brzucha.
Miód a zespół jelita drażliwego
Miód, mimo licznych właściwości prozdrowotnych może zaszkodzić niektórym osobom z IBS. Ma on działanie przeczyszczające. Z tego powodu powinny go unikać osoby, które chorują na biegunkowy typ zespołu jelita drażliwego. Z drugiej strony, właśnie dzięki temu działaniu, może się on okazać pomocny osobom zmagającym się z zaparciowym typem IBS. W przypadku IBS warto indywidualnie obserwować reakcję organizmu na miód i skonsultować się z lekarzem, czy jego spożycie jest bezpieczne.
Jelito drażliwe a alkohol
Alkohol jest niezdrowy dla całego organizmu. Obciąża wątrobę, zaburza pracę mózgu i układu nerwowego, a także prowadzi do uzależnienia. Poza tym, zwiększa ryzyko wielu chorób i może negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne. Alkohol jest równie szkodliwy dla naszych jelit. Podrażnia przewód pokarmowy, osłabia florę jelitową i zwiększa ryzyko występowania biegunek oraz bólów brzucha. Dlatego przy IBS zaleca się znaczne ograniczenie, a najlepiej wyeliminowanie alkoholu. Zarówno piwo, jak i mocny alkohol w połączeniu z drażliwymi jelitami to bardzo zła kombinacja.
Ocet jabłkowy a jelito drażliwe
Podobnie jak produkty kiszone, ocet jabłkowy to naturalny probiotyk. Bakterie w nim obecne wspomagają wzrost korzystnej mikroflory w jelitach i pomagają zwalczać szkodliwe bakterie. U niektórych osób te właściwości będą odczuwalne, a u innych wręcz przeciwnie. Zastosowanie ostu jabłkowego przy IBS to kwestia sporna. Nie jest jednoznacznie zakazany, ale jego stosowanie warto konsultować indywidualnie, szczególnie jeśli objawy się nasilają.
Jajka a zespół jelita drażliwego
Jajka to bardzo wartościowy pokarm, który znajduje się w codziennym jadłospisie wielu z Nas. Jajka są dobrze tolerowane przez większość osób z IBS, pod warunkiem odpowiedniego przygotowania. Najlepiej wybierać gotowane jajka, unikać wersji smażonej na tłuszczu, który może nasilać objawy.
Imbir a jelito drażliwe
W przeciwieństwie do innych składników, imbir na jelito drażliwe może działać korzystnie. Łagodzi nudności, ma właściwości rozkurczowe i wspiera trawienie. Może być stosowany w formie naparu lub jako dodatek do zdrowych dań. To jeden z niewielu naturalnych składników, który naprawdę wspiera dietę jelita drażliwego.
Zespół jelita drażliwego – czego nie jeść?
W przypadku zespołu jelita drażliwego istnieje kilka potencjalnych wyzwań żywieniowych, które mogą nasilać objawy i dyskomfort jelitowy. Warto zauważyć, że każda osoba może reagować inaczej na różne produkty spożywcze, dlatego istotne jest indywidualne monitorowanie i identyfikowanie potencjalnych wyzwalaczy objawów. Dieta przy zespole jelita drażliwego powinna być indywidualnie dobrana – to, co szkodzi jednej osobie, może być neutralne dla innej. Nie wszystkie produkty spożywcze tolerowane przez zdrowy organizm będą dobrze przyswajane przez osoby, które cierpią na jelito drażliwe. Niemniej jednak, poniżej znajdziesz pewne grupy pokarmów, które często wymieniane są jako potencjalnie problematyczne dla osób z IBS:
- Produkty wysokobiałkowe – Niektóre osoby z IBS mogą odczuwać dyskomfort po spożyciu pokarmów bogatych w błonnik, takich jak niektóre warzywa (np. kapusta, brokuły, cebula), owoce (np. jabłka, śliwki), produkty pełnoziarniste, orzechy i nasiona. W takim przypadku ograniczenie spożycia tych pokarmów lub wybieranie łatwiej przyswajalnych form (np. gotowane warzywa, obrane owoce) może przynieść ulgę.
- Laktoza – Nietolerancyjne laktozy może być powszechna u niektórych osób z IBS, co może prowadzić do objawów, takich jak wzdęcia, ból brzucha i biegunka. W takim przypadku ograniczenie spożycia produktów mlecznych lub wybieranie niskolaktozowych lub bezlaktozowych alternatyw może pomóc w zmniejszeniu objawów.
- Produkty wysokotłuszczowe i tłuszcze nasycone – Spożywanie dużych ilości tłustych potraw, smażonych produktów, tłustego mięsa czy tłustych sosów może być trudne do strawienia i przyczyniać się do nasilenia objawów zespołu jelita drażliwego, takich jak ból brzucha, wzdęcia i niestrawność. Warto ograniczyć spożycie tłustych potraw i zwracać uwagę na wybór zdrowszych źródeł tłuszczu, takich jak awokado, oliwa z oliwek czy tłuste ryby.
- Produkty gazotwórcze – Niektóre pokarmy mają tendencję do wywoływania większej produkcji gazu w jelitach, co może prowadzić do wzdęć i dyskomfortu. Przykładami takich produktów są fasola, soczewica, kapusta, cebula, czosnek, gazowane napoje i słodycze zawierające sorbitol. Ograniczenie spożycia tych pokarmów lub staranne gotowanie i namaczanie może pomóc w zmniejszeniu objawów.
SIBO a IBS różnice i podobieństwa
SIBO, czyli zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego i IBS, znany również pod nazwą zespół jelita drażliwego to dwie odmienne choroby. Mają one jednak jedno główne podobieństwo – objawy. Zarówno IBS, jak i SIBO wiąże się z bólami brzucha, wzdęciami, gazami, biegunką i zaparciami. Z tego powodu choroby mogą być mylone. IBS i SIBO mają jednak zupełnie inne mechanizmy powstawania. Przyczyny zespołu jelita drażliwego nie są do końca znane. Wiemy, że na jego obecność wpływ mogą mieć czynniki psychosomatyczne, zaburzenia motoryki jelit i nadwrażliwość. Natomiast za rozwój SIBO odpowiada nadmierny rozwój bakterii w jelicie cienkim, co może być wywołane przez osłabienie perystaltyki jelit, niektóre leki i choroby przewodu pokarmowego. Co ciekawe u niektórych osób SIBO może wywoływać IBS.
Choć SIBO może współistnieć z IBS, to oba schorzenia wymagają innego leczenia . W SIBO stawia się zwykle na atybiotykoterapię. Z kolei leczenie IBS obejmuje zmianę diety, probiotyki, leki przeciwbólowe, przeciwskurczowe i wsparcie psychologiczne.
Bibliografia:
- Adrych K., Rydzewska G. Rozpoznawanie i leczenie zespołu jelita nadwrażliwego w praktyce lekarza rodzinnego. Varia Medica. 2020;4(1):52–59
- Bixquert J.M. Treatment of irritable bowel syndrome with probiotics. An etiopathogenic approach at last? Rev Esp Enferm Dig. 2009;101:553–564
- Fukudo S., Okumura T., Inamori M., i in. Evidence-based clinical practice guidelines for irritable bowel syndrome 2020. J Gastroenterol. 2021;56:193–217
- Narodowy Fundusz Zdrowia. Żywienie w zespole jelita nadwrażliwego. Ebook terapeutyczny. Warszawa 2023
- Pietrzak A., Skrzydło-Radomańska B., Mulak A., Lipiński M., Małecka-Panas E., Reguła J., i in. Guidelines on the management of irritable bowel syndrome. Gastroenterol Rev. 2018;13(4):259–88
