Krioterapia jest bardzo ciekawym zabiegiem, który zyskał sławę dzięki licznym zastosowaniom i korzystnym wynikom. Terapia zimnem może wydawać się zagadkowa, jednak ma ona właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne, poprawia kondycję skóry, a nawet może polepszyć nasz nastrój. Zabiegi pomagają na szereg dolegliwości i wspierają cały proces rehabilitacji. Łączenie krioterapii z innymi zabiegami, takimi jak masaż czy fizykoterapia, zwiększa skuteczność terapii. Dowiedz się, na jakie schorzenia wykorzystać krioterapię i spróbuj jej sam.
- Krioterapia – co to jest?
- Na czym polega zabieg krioterapii?
- Rodzaje krioterapii
- Na co pomaga krioterapia?
- Krioterapia – skutki uboczne
- Krioterapia – przeciwwskazania
- Krioterapia – cena
Krioterapia – co to jest?
Krioterapia to dosłownie leczenie zimnem. Zabiegi krioterapii tak dobrze działają, ponieważ zastosowanie niskiej temperatury, sprawia, że naczynia krwionośne zwężają się i rozszerzają, dzięki czemu krew płynie szybciej, lepiej odżywia tkanki i zmniejsza napięcie mięśni. Podczas krioterapii produkowane są także endorfiny, czyli hormony szczęścia, które mają właściwości przeciwbólowe. Zabiegi krioterapii wykorzystuje się w wielu różnorodnych dziedzinach medycyny np.: ortopedii, dermatologii, onkologii, neurologii, reumatologii i jest to dobre uzupełnienie rehabilitacji.
Na czym polega zabieg krioterapii?
Wiemy już, czym jest krioterapia, ale na czym dokładnie polega cały zabieg i jak przebiega? Krioterapia wykorzystuje gaz, zazwyczaj ciekły azot, dwutlenek węgla lub zimne powietrze, który dobierany jest do pacjenta i rodzaju zabiegu. Podczas zabiegu lekarz stosuje nowoczesny aparat do krioterapii, który umożliwia precyzyjne dawkowanie zimna i bezpieczne przeprowadzanie zabiegów. Reakcją organizmu człowieka na bardzo niską temperaturę jest obrona, dlatego dochodzi do gwałtownego kurczenia się i późniejszego rozszerzenia naczyń krwionośnych. Każdy zabieg krioterapii będzie wyglądał nieco inaczej w zależności od rodzaju procedury i obszaru, zaburzenia, które chcemy wyleczyć.

Czy krioterapia może zaszkodzić? Dzięki swoim właściwościom krioterapia łagodzi ból, zmniejsza stan zapalny, prowadzi do regeneracji i poprawia funkcjonowanie mięśni i stawów, poprawia kondycję skóry, a nawet może zmniejszyć uczucie stresu, lęku i poprawić nastrój.
Czy krioterapia jest bezpieczna?
Podczas zabiegu krioterapii, organizm jest narażony na niskie temperatury, co może prowadzić do wystąpienia niepożądanych skutków. Krioterapia może być również niebezpieczna dla osób z niektórymi schorzeniami, takimi jak choroby serca czy cukrzyca. Ponadto, zabieg ten nie powinien być stosowany u osób z chorobami skóry, skłonnościami do krwawień, a także u kobiet w ciąży.
W celu minimalizacji ryzyka wystąpienia skutków ubocznych zabieg krioterapii powinien być wykonywany przez doświadczonych specjalistów, a pacjenci powinni poddać się odpowiedniej ocenie przed rozpoczęciem leczenia. Warto także zawsze poinformować lekarza o wszelkich schorzeniach i dolegliwościach, a także o zażywanych lekach.
Krioterapia jest stosunkowo bezpieczną metodą leczenia, jednak istnieją pewne ryzyka z nią związane. Dlatego przed podjęciem decyzji o poddaniu się temu zabiegowi, należy dokładnie rozważyć wszystkie za i przeciw oraz skonsultować się z lekarzem.

Rodzaje krioterapii
Wyróżnia się dwa główne rodzaj krioterapii: miejscową i ogólną.
Krioterapia miejscowa, nazywana też częściową, ponieważ skupia się na konkretnym obszarze ciała. Podczas zabiegu, pacjent odsłania wybraną część ciała, na którą, w odległości około 15 cm, skierowana zostaje dysza z zimną parą. Wykorzystuje się do tego aparat do krioterapii. Zabieg trwa zazwyczaj od 1 do 5 minut i powtarza się go co najmniej kilka razy w ciągu jednej sesji.
Wykorzystuje się do tego specjalne urządzenia, które generują zimny powiew lub przepływ płynu chłodzącego. Zimne temperatury wpływają na receptory w skórze i powodują kurczenie się naczyń krwionośnych, co z kolei zwiększa przepływ krwi i tlen do tkanek. Ponadto, krioterapia miejscowa działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przyspiesza regenerację tkanek.
Krioterapia miejscowa jest wykorzystywana w leczeniu różnych schorzeń, takich jak urazy mięśni, stawów, ścięgien i więzadeł, bóle kręgosłupa, stany zapalne, a także w kosmetyce do poprawy stanu skóry. Jest to bezpieczna metoda, ale wymaga odpowiedniej oceny stanu zdrowia pacjenta oraz prawidłowego dobierania parametrów urządzenia do rodzaju zabiegu. W przypadku nieprawidłowego wykonania krioterapia miejscowa może powodować bóle, oparzenia i uszkodzenia tkanek.
Krioterapia ogólna lub całościowa, wykorzystuje specjalną kriokomorę. W całej kabinie krążą opary ciekłego azotu, a temperatura osiąga nawet -190ºC. Zabieg trwa zazwyczaj 3 minuty i wymaga odpowiedniego przygotowania. Pacjent musi mieć suchą skórę, maskę, rękawiczki, czapkę lub opaskę na uszy, odpowiedni strój i drewniane obuwie. Po zabiegu należy szybko się ubrać i najczęściej zaleca się wykonanie ćwiczeń fizycznych.
W krioterapii miejscowej można także wykorzystać żel do krioterapii o działaniu chłodzącym. Przynosi on szybką ulgę w bólu mięśni i stawów, szybko się wchłania i zapewnia długotrwałe działanie.
Krioterapia włosów – czym jest?
Krioterapia w przypadku włosów to zabieg, który polega na regeneracji włosów za pomocą zimna. Wykonuje się to poprzez wtłoczenie substancji odżywczych i nawilżających w strukturę włosa za pomocą temperatury poniżej 0°C. Krioterapia włosów wykorzystuje narzędzie, które działa na podobnej zasadzie do prostownicy. Płytki narzędzie jednak nie nagrzewają się, a chłodzą do temperatury nawet -20°C. Na włosy na początku nakłada się specjalne kosmetyki i preparaty. Następnie każde pasmo włosów jest przeciągane między płytkami urządzenia a zimno sprawia, że włosy są lśniące, wygładzone i się nie puszą. Krioterapia włosów to zabieg dobry dla każdego, ale szczególnie poleca się go po farbowaniu i rozjaśnianiu włosów.
Na co pomaga krioterapia?
Krioterapia pomaga na wiele różnorodnych dolegliwości. Jako jedna z podstawy fizykoterapii, często stosuje się ją w rehabilitacji, ponieważ działa wszechstronnie i nie wykazuje skutków ubocznych.
Krioterapia będzie wykorzystywana przede wszystkim przy rehabilitacji urazów mięśni i stawów, np. chorobach zwyrodnieniowych, czy bólach, zapaleniach lub przeciążeniach. Zabiegi pomogą na:
- stłuczenia, złamania i zwichnięcia mięśni, torebek, stawów, ścięgien,
- obrzęki,
- stany zapalne tkanek miękkich,
- zwyrodnieniowe zmiany stawów,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
- łuszczycowe zapalenie stawów,
- dyskopatię,
- dna moczanowa.
Leczenie zimnem sprawdzi się również przy usuwaniu zmian skórnych, szczególnie brodawek, naczyniaków i włókniaków. Taki zabiegi polegają na zamrożeniu tkanki, co skutkuje jej uszkodzeniem i martwicą, ale krioterapię należy wcześniej skonsultować z dermatologiem.
Krioterapię można stosować do leczenia nowotworów. Wykorzystuje się do tego krioablację, czyli procedurę zamrażania chorej tkanki w strefie guza, przez co niszczy się komórki nowotworowe.
Krioterapię można wykorzystać również do włosów. Jej właściwości regenerują pasma i przywrócą ich zdrowy wygląd. Krioterapia włosów jest obecnie oferowana w wielu salonach fryzjerskich i może znaczenie “naprawić” zniszczone kosmyki.
Możliwości prozdrowotnych krioterapii jest wiele, niewykluczone, że jeszcze wszystkie nie zostały odkryte. Co więcej, coraz częściej stosuje się łączenie krioterapii z innymi zabiegami w celu uzyskania szybszego efektu przeciwbólowego i regeneracyjnego.

Krioterapia – skutki uboczne
Najczęstszym skutkiem ubocznym krioterapii jest zaczerwienienie i obrzęk skóry w miejscu, które zostało poddane niskiej temperaturze. Ten efekt jest zwykle krótkotrwały i ustępuje samoistnie po kilku godzinach. Rzadziej może wystąpić uszkodzenie tkanek, co może prowadzić do powstawania owrzodzeń lub blizn.
Niektóre osoby mogą również odczuwać chwilowe zaburzenia czucia w okolicach poddanego krioterapii obszaru. Przejawiają się one zwykle jako mrowienie, drętwienie lub pieczenie, ale zwykle ustępują samoistnie po krótkim czasie.
Innym możliwym skutkiem ubocznym krioterapii może być hipotermia, czyli obniżenie temperatury ciała poniżej normalnego poziomu. Dlatego też ważne jest, aby przed przystąpieniem do zabiegu wykluczyć u pacjenta jakiekolwiek choroby, które mogą wpłynąć na reakcję organizmu na niskie temperatury.
Zabieg krioterapii nie jest odpowiedni dla wszystkich pacjentów, a niektóre grupy osób powinny unikać tej metody leczenia ze względu na ich stan zdrowia. Poniżej możesz zapoznać się z przeciwwskazaniami krioterapii.
Ból po krioterapii
Ból po krioterapii może budzić niepokój u wielu pacjentów. Jest on, jednak naturalnym zjawiskiem po zabiegu przy użyciu zimna i wynika z reakcji organizmu, który został gwałtownie potraktowany ujemną temperaturą. W wyniku tego naczynia krwionośne się kurczą, a następnie rozszerzają po zakończeniu ekspozycji na zimno. Cały proces poprawia ukrwienie i przyspiesza regenerację, jednak może się także wiązać z uczuciem bólu, mrowienia i pieczenia. Ból po krioterapii, który jest łagodny i ustępuje po kilku godzinach nie jest powodem do obaw. Gdy jednak dolegliwość długo się utrzymuje i nasila, należy skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą.

Krioterapia – przeciwwskazania
Mimo swoich prozdrowotnych właściwości, krioterapia nie jest wskazana dla każdego. Niektórzy pacjenci, ze względu na swoje dolegliwości, nie skorzystają na zabiegach krioterapii, dlatego powinni od nich stronić. Wśród przeciwwskazań do krioterapii wymienia się:
- nadwrażliwość na zimno,
- osłabienie lub wyniszczenie organizmu,
- nadmierna potliwość,
- zaburzenia i niewydolności krążenia,
- zaburzenia rytmu serca,
- niewydolność układu oddechowego,
- nadciśnienie tętnicze,
- anemia, inaczej niedokrwistość,
- niedoczynność tarczycy,
- odmrożenia.
Kobiety w ciąży zazwyczaj mogą brać udział krioterapii. Należy jednak pamiętać, że przed zabiegiem powinno się poinformować lekarza o wszystkich zaburzeniach i stanach chorobowych. Dzięki temu będzie on mógł zdecydować, czy ta metoda leczenia będzie bezpieczna.
Innymi przeciwwskazaniami do krioterapii są: choroby autoimmunologiczne, np. reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy, stwardnienie rozsiane, ciąża, choroby nowotworowe, padaczka, choroby psychiczne, choroby skóry, choroby dróg oddechowych oraz uczulenie na zimno.
Krioterapia – cena
Cena krioterapii zależy od wielu czynników, takich jak miejsce, w którym się ją wykonuje, czas trwania zabiegu oraz ilość sesji, które pacjent decyduje się przeprowadzić. W Polsce ceny krioterapii zaczynają się od około 50 zł, jednak mogą one się różnić w zależności od regionu, czy miasta.

Warto pamiętać, że cena krioterapii nie powinna być jedynym kryterium wyboru, gdyż najważniejsze jest bezpieczeństwo oraz skuteczność zabiegu. Z tego powodu ważne jest, aby zabieg krioterapii przeprowadzać tylko w placówkach medycznych z wykwalifikowanym personelem oraz w pełni wyposażonymi gabinetami.
Bibliografia:
- Jonak A., Skrzek A. Krioterapia w odnowie biologicznej sportowców – przegląd badań / Cryotherapy in athletes’ biological regeneration – review. Wydział Fizjoterapii, Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu.
- Gregorowicz H., Zagrobelny Z. Krioterapia ogólnoustrojowa. Wskazania i przeciwwskazania, przebieg zabiegu i jego skutki fizjologiczne i kliniczne / Whole body cryotherapy. Indications and contraindications, treatment, physiological and clinical results. Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna 1998.
- Cleveland Clinic. Cryotherapy: What It Is, Benefits, and Risks. Cleveland Clinic.
- Medical News Today. Cryotherapy: Uses, benefits, and risks. Medical News Today.